We hebben er allemaal wel eens mee te maken. Het moment dat irritaties optreden wanneer mensen een tijd dicht op elkaar een kleine ruimte moeten delen. Thuis, op een vakantie in een huisje, tijdens een logeerpartij, een uitje van je werk, en …op een boot. Soms moeten gasten en de gastheer en -vrouw invoeglijk zijn maar dat invoeglijk zijn heeft een grens. Aan de kant van het bezoek heerst vaak onwetendheid en onbegrip. Bootregels worden overdreven gevonden, ongemakkelijk en vaak druist dat tegen eigen gewoontes of principes in. Bijvoorbeeld als het gaat om gebruik van- en wegwerpen van toiletpapier, plastic, afval en (overmatig) gebruik van water. Mensen ergeren zich aan elkaars gewoonten bij gebruik van de keuken, badkamer en de PC. Geen wonder dat de sensatie-tv-programma’s die zich afspelen in een villa waarbij een aantal karakters bij elkaar gezet worden zo populair zijn. En dat is nog grote een villa, hoe moet dat dan op een boot? Het maakt wel enig verschil of je in een groot luxe charterjacht stapt. Daar hoef je niet zelf te koken en betaal je voor het gemak dat je wenst. Op een zeilboot werkt het anders. Een goede zeil-etiquette is daarom essentieel en onthoud dat je op bezoek kmt bij mensen die het grootste deel van de tijd alleen zijn.

Een eerste keer meevaren op een boot van kennissen

Een eerste keer meevaren op een boot van kennissen

Een paar ideeën op een rijtje waar je aan zou kunnen denken wanneer je op een boot uitgenodigd wordt. Zo raak je beter voorbereid, en ben je je eerder bewust van een aantal zaken die anders werken op een boot. En die niet meteen irritaties geven bij de schipper wanneer je aanmonstert.

·      Stem van tevoren duidelijk af hoe lang je blijft

·      Geef de gastvrouw/-heer de ruimte om “nee” te zeggen

·      Ga er niet van uit dat je gastvrouw/-heer ook je reisleider is

·      Besef dat je gastvrouw/-heer niet vaak buiten te deur wil/kan eten

·      Ruim je spullen op

·      Schat in of je tot de categorie “goede vrienden“ behoort

·      Probeer het dagelijks leven van de gastvrouw/-heer niet overhoop te gooien

 Bagage

Handig die vliegtuigkoffertjes en koffers op wieltjes. De gastvrouw/-heer grijpen al meteen naar hun hoofd als ze je met een grote koffer zien aankomen. Want waar laat je die in een hut en waar laat je die als je gaat slapen? Het grootste gedeelte van een hut bestaat uit je bed. Handiger is een textiele sporttas of een zachte plooibare tas die makkelijk weg te bergen is. Soms is er niet meer dan een vloertje van 50x50 cm en zijn er wat legruimtes voor de toilettas, je digitale spulletjes en legkleding. Ook misschien één haak met kledinghanger voor een blazer of een jurk. Soms moet je vlakbij je tas slapen.  Je reistas moet dus op je bed liggen. Wanneer je naar bed gaat moet je reistas verhuizen en de vraag is of er ruimte is in de salon en àls die ruimte er is besef dan dat je de gastheer en -vrouw in het gebruik van die ruimte beperkt. Op de Skadi moeten dan ook de katten op wie bezoek uberhaupt een impact heeft verhuizen van slaapplaats. (Zie alinea “je aan boot-huisdieren aanpassen”).

In het algemeen zijn tassen met wielen niet handig. Bedenk wel dat je mogelijk een aardig eindje met je tas moet lopen naar een marina of over pontons, misschien moet je zelfs met je zware koffer met de dinghy naar de boot.

Pak vooral dingen in die licht van gewicht zijn en makkelijk wasbaar. En meest belangrijk is dat je je spullen niet overal laat slingeren. Hoe meer er op de tafels en banken ligt hoe beperkter de bewegingsvrijheid voor iedereen wordt.

Schoeisel

Op de meeste boten is het vanzelfsprekend dat de schoenen wordt uitgedaan voordat men aan boord komt. Je kunt een paar instappers meenemen met licht gekleurde zolen die daarom geen strepen maken op de vloer of het dek. Op witte Catamarans geldt vaak een heuse schoenencode: in elke ruimte een ander slofje/slipper dragen. Soms is het gewenst schoentjes op het dek te hebben en aparte schoentjes voor binnen. En onthoud dat dan zodat de gastheer en -vrouw je er niet tot vervelens toe aan moet herinneren.

Skadi: Bij ons ligt dat anders. Wij hebben geen witte vloeren en we zijn niet zeer gefocust op continue schoonhouden van de vloer. Dat is ook niet mogelijk met katten. Wel pakken we regelmatig een doek of een dweil om de vloer binnen af te nemen en een stoffer om de kuip uit te vegen of de slang om de kuip uit te spuiten. De kuip wordt sowieso regelmatig gesopt, in elk geval voordat je komt en nadat je weggaat. Maar het wordt zeer op prijs gesteld als je van tevoren even vraagt of de schoenen uit moeten en als je je voorgenomen hebt om dat sowieso te doen dan stellen we dat altijd op prijs.

Geluiden en overlast

Overlast van buurboten is geen uitzondering. Het gaat meestal om harde muziek, hard gepraat en gelach, soms tot laat in de avond. Die overlast kan je ook zelf veroorzaken voor naburige schepen. Geluid draagt ver over het water en in afgesloten ankerplekken gaat het geluid rond. Zelfs gesprekken op normale toon dragen ver dus wees je bewust van de geluiden die je maakt. Wanneer je een drone hebt en daarmee opnames wilt maken realiseer je dan dat het ongemakkelijk is voor de gastheer/-vrouw want schending van privé van jachten en woningen valt onder de verantwoording van de kapitein. Deze is het mogelijk niet eens met de plaats waar je wilt filmen.

Taken

De gastheer/-vrouw heeft meestal al een idee of een ritme hoe bepaalde taken uit te voeren als de gasten er zijn., ook betreffende de maaltijd en eventueel uit eten gaan. Bovendien zijn ze volledig op elkaar ingespeeld in de kleine ruimte. Help alleen met taken die je bekend zijn of volg de aanwijzingen van de schipper. Wanneer je als gast een keer een maaltijd wilt koken verwacht dan niet dat keukenspullen voorradig zijn die thuis heel gewoon zijn. Je moet het doen met de dingen die er zijn. Improvisatie dus.

Iedereen is het er wel over eens dat het zeer op prijs gesteld wordt als gasten willen bijspringen met schoonmaken, koffie en drank verzorgen en eten koken maar….stem het goed af. En in plaats van elke keer een beetje mee te helpen is het handiger om een vaste taak te hebben.

Skadi: onze mooiste ervaring met gasten aan boord was hun aanbod om alle vaat te doen elke dag meermalen per dag. Daarbij werd het schoonmaken van aanrecht, kookplaat en kastjes niet vergeten. Het heeft ontzettend ontlast.

PC gebruik. Het tekort aan stroom.

Tegenwoordig hebben we een hoop apparaten die opgeladen moeten worden. Alles ligt tegelijk aan een USB plug/stekker in 220 volt. Een laptop of I pad, een telefoon, een E-reader, batterij van een camera, en tegenwoordig ook van een Drone. Soms een electrische tandenborstel. Realiseer je dat er een beperkte hoeveelheid energie is wanneer de boot niet aan een kade of marina ligt met plaatselijke goede stroomvoorziening. Stroom moet opgewekt worden met de zonnecellen of een windmolen of wanneer de motor draait om in eerste instantie stroom te genereren voor de navigatie en van apparaten zoals de koelkast. Sommige schepen hebben een generator. Het is handig om even te vragen hoe het stroomgebruik geregeld wordt op de boot. Neem liever een gewone tandenborstel mee en ga er niet van uit dat je je haren makkelijk kunt föhnen.

Loop niet in de weg.

Soms is het vooral verstandig om uit de weg te gaan voornamelijk bij manoeuvreren van de boot aanmeren. Te vaak zien we schepen waarbij de hele familie zich een taak wil toe eigenen bij aanleggen, help alleen mee als de schipper het vraagt en doe alleen de taak die jou gevraagd is i.p.v overal tegelijk te willen zijn. Blijf anders op je plaats zitten.

De keuken is maar een kleine ruimte als je in de keuken gaat staan voor een praatje bedenk dan dat je waarschijnlijk een kastje blokkeert en het is handiger als je even plaats neemt. Vind je het fijn om tijdens een telefoongesprek heen en weer te lopen doe dat dan niet op een boot maar zonder je af of neem even plaats in een hoekje binnen of buiten.

Je aan boothuisdieren aanpassen

Skadi-katten:

Buiten het feit dat de broodnodige orde in een kattenleven opeens op zijn kop staat voelen ze zich bedreigd in hun territorium en beperkt in hun vrijheid doordat mensen de gewoonte hebben constant heen en weer te gaan lopen ook in een kleine ruimte.

Op ons schip is persoon nummer 5 voor de katten al te veel. Elke gast meer is meer beperking van ruimte voor de katten. Alle spullen die gasten meenemen zijn vreemd of eng, ruiken vreemd of vijandig en wanner jij of je spullen hun plek innemen ben je meteen dominant in hun ogen en worden ze schuw. De schipper zal je aan boord uitleggen hoe de katten zich het beste voelen met de gasten aan boord en wat je daarvoor moet doen en vooral laten. Loop rustig, pak niet steeds een andere plek af van de katten, kijk bij binnengaan van de kajuit waar ze zijn en loop de katten niet in de weg wanneer zij naar de voerbak gaan of hun behoefte willen doen. Ze laten zich niet gauw strelen en zeker niet wanneer je je opdringt. Ook keren ze zich van je af als je dominant hard praat. Ze komen vanzelf een keer naar je toe.

Wees spaarzaam met water

Water is kostbaar en op een boot is er een limiet aan hoe vaak water getankt kan worden en hoeveel drinkwater meegedragen kan worden. Tekort aan drinkwater kan een serieus probleem worden. Neem een korte douche, laat het water niet lopen bij langdurig haren inzepen en tandenpoetsen en wees continue bewust op watergebruik.

Skadi: wij hebben geen watermaker aan boord en in onze watertanks zit (slechts) 400 liter water. Ons water wordt bacterievrij gehouden door toevoeging van aquaclean en een actief koolfilter dat in de leiding is geplaatst. Wij gebruiken dit water o.a. om te drinken, koffie en thee van te maken en te koken. Wil je toch mineraalwater drinken laat dat dan even weten, dan zorgen wij dat er flessen water aan boord zijn. Besef dat bij lang ankeren en veel water drinken uit de tanks er weer minder water overblijft om te douchen en haren te wassen. Bij langdurig ankeren besluit de schipper misschien om over te schakelen naar uitsluitend drinkwater uit flessen.

Toiletgebruik

Toiletten aan boord van een schip werken op een specifieke manier en het is handig uitleg te vragen hoe het werkt en waar je het gebruikte toiletpapier moet laten. Soms mag dat gewoon doorgetrokken worden en soms gaat het in de afvalwatertank. Soms wil de kapitein niet dat je toiletpapier doorspoelt om verstoppingen tegen te gaan. Dan is er een afvalemmertje of zakje. In zuidelijke landen is het trouwens veelal gebruikelijk om wc papier niet door de toilet te spoelen. Het afvalzakje kan in een vuilnisbak gegooid worden in een haven of aan een kade.

Respecteer het milieu

Probeer zo weinig mogelijk afval te produceren. Op zee kan bio-afval overboord geworpen worden. Gebruik een bidon voor je drinkwater en niet elke dag een ander flesje.

Skadi: Aan boord van Skadi zijn in beperkte mate frisdranken in plastic flessen; wij gebruiken voornamelijk siropen aangelengd met kraanwater en eventueel uit het sodastream apparaat.

Wanneer je doucht is het gebruik van een scrub lotion niet gewenst!

Over het algemeen moet je je realiseren dat er van een scrub lotion minuscule deeltjes in het zeewater komen die slecht zijn voor het zeeleven. In het algemeen zijn shampoo’s, zonnebrandcrèmes en schoonmaakmiddelen slecht voor het milieu. Vette pannen worden met papier uitgeveegd zodat er zo weinig mogelijk sop en vet in de zee terecht komen. In een haven is dat al helemaal taboe. Kijk maar eens om je heen en dan zie je al genoeg vetten rond boten drijven. Hetzelfde geldt voor toiletgebruik. Vraag aan de schipper wat de regels zijn.

Wanneer je begrip hebt voor de boot-etiquette word je binnen de varende gemeenschap zeer gewaardeerd om je consideraties. Ook wanneer je betalende gast bent op een charter boot.

Het woord van de kapitein is wet

De kapitein is de baas van de boot. Volg instructies op en trek de beslissing van de kapitein om te blijven of te vertrekken niet in twijfel. Immers is het de taak van de kapitein om aan ieders veiligheid te denken.

Plan B

Voor de meeste zeilers geldt de vaarroute wordt bepaald door het weer. De wind waait niet uit de juiste richting; de wind waait te hard; of helemaal niet. Een vitaal ding aan de boot is kapot. Er kan van alles gebeuren waardoor de boot niet op tijd kan aankomen op de afgesproken plaats Dat geldt voor het ophalen van de gasten en ook voor de haven waar de gasten van boord zouden gaan. Je moet dus heel flexibel zijn. Het kan dus gebeuren dat je vertraging oploopt dat je een of twee nachten moet overbruggen in een hotel of dat je bestemming totaal anders wordt. Of dat je de boot moet zien te bereiken met de trein, Ferry of door middel van autohuur. Andersom is er altijd een risico dat aan het einde van je logeerpartij de boot niet naar de afgesproken stad kan varen en je ook dan een andere oplossing moet hebben om het vliegveld op tijd te bereiken.

Medisch en gezond

Skadi: de medicijnkist aan boord van Skadi is goed gevuld maar het kan wel handig zijn om van tevoren te melden dat je een allergie hebt bijvoorbeeld voor schaaldieren of noten of Gluten of dat je vegetariër bent. En helemaal handig om te weten is het als je slaapwandelt!

Skadi: op de Skadi koken wij normaal. Voor vegetarisch eten moet je zelf zorgen. Mag je geen Gluten dan zorgen wij alvast enkele Glutenvrije producten in huis te hebben en sommige moeten misschien alsnog aangeschaft worden.

Zeeziekte: niet iedereen wordt zeeziek. Overleg met de gastheer/-vrouw of er middelen tegen zeeziekte aan boord zijn of neem ze zelf mee. Aan boord van Skadi liggen verschillende soorten zeeziekte-tabletten. Ben je nooit eerder op zee geweest ga dan vooral niet druk heen en weer lopen tijdens de vaart, bijvoorbeeld om je nuttig te maken, zorg dat je je bidon water in de kuip hebt en iets te knabbelen en geniet van de tocht en kijk naar de horizon. Toiletbezoek bij ruwere zee is een uitdaging waarbij je vooral rustig naar het toilet moet lopen en je je overal goed aan vast moet houden.

De duur van je verblijf tot succes

De gastheer en/of -vrouw ziet uit naar je bezoek maar onthoud wel dat iedereen op een kleine oppervlakte leeft bij mensen die gewend zijn de meeste tijd alleen te zijn en ergernissen kunnen zomaar de kop opsteken zonder dat men het in de gaten heeft. Realiseer je ook dat gastheer en vrouw ontzettend blij zijn met je bezoek, met het nieuwe gezelschap en extra hulp en graag zouden ze je langer aan boord willen houden. Als je niets weet van zeilen of navigeren is er vast wel een taak die je je kunt toe-eigenen zoals iets schoonhouden, koken, afwassen of dingen repareren.

Pot met geld

Vaak wordt gedacht dat bootbezitters steenrijk zijn. Realiseer je echter dat de booteigenaren waarschijnlijk op (streng) budget leven en niet elke dag uit eten gaan. De makkelijkste manier om mee te betalen aan de kosten (maaltijden en drank, een keer uit eten gaan, diesel, havengelden) is om een kleine kas te maken waar iedereen geld in legt voor de gezamenlijk te maken kosten.

Wanneer je een betaalde vakantie hebt op een jacht is het simpel. Je betaalt voor je reis en alle service die daarbij hoort. Maar ben je bij vrienden/kennissen dan werkt het initiatief om een gezamenlijke pot met geld neer te zetten goed. Natuurlijk staat het ieder vrij om de ander eens te trakteren op een terras.

Wifi

In veel gevallen is er geen wifi aan boord. Ook met een powerwifi antenne is het soms moeilijk een signaal van de kust op te vangen. Ben je in een marina dan kun je wifi ontvangen van de marina, in een café of een bar of beste optie; zorg dat je een goede bundel hebt gekocht bij je telefoonprovider. De wifi is niet altijd gratis en voor diegenen die langer dan 3 maanden buiten hun eigen land in de EU zijn wordt data-roaming in rekening gebracht.

Oh en…zit nou niet de hele dag op je telefoon te kijken als je zoiets heerlijks als een zeilvakantie hebt. Dat is niet leuk voor de rest van het gezelschap.

Skadi: wij kopen in de landen die wij bezoeken een data-only-simkaart met een tegoed voor internet. Die stoppen wij in een Dongel. De wifi van de Dongel is meestal goed. Wil je graag het wachtwoord van de wifi aan boord realiseer je dan dat het bekijken van video’s en downloaden van foto’s voor onze rekening komt. Beperk je internet gebruik dus.

Attenties meebrengen

Wil je iets meenemen voor de gastheer/-vrouw? Vraag dan vooral wat ze missen of lekker vinden. Misschien hebben ze een technisch onderdeel ergens voor nodig. Maar koop geen cadeau’s die mooi, leuk of nutteloos zijn en die ruimte innemen. Jouw bezoek is het grootste cadeau.