
Hoge hakken op zee
Hoge hakken op zee: het perspectief van een onervaren zeilvrouw op de langdurige zeilreis.
Het Annelies moment.
Dit is onlangs zo bestempeld door een van mijn medezeilsters die nu in de Caribbean vaart. Mij werd na mijn eerste 7 maanden varen, in Lagos door haar gevraagd: hoe kom jij er toe om te gaan varen? En wanneer wist je dat dit iets voor jou was?
Hoge hakken op zee
Het Annelies moment werd geboren op de Westerschelde, op terugvaart vanaf Blankenberge. De wind trok plotseling aan tot 7 Bft. De regen die ik en Peter boven België zagen en die wij dachten te ontlopen, kwam alsnog met bakken uit de hemel, kort voordat we de thuishaven Vlissingen hadden bereikt. De boot werd meteen speelbal van de golven. Peter stuurde mij naar binnen, om de zeilkleding te pakken en ondertussen haalde hij de Genua weg. Beneden trok ik, schommelend op de bank, op bevel van Peter, eerst mijn eigen zeilkleding aan. Ik kon mij maar amper staande houden en alles dat los stond op deze aanvankelijk kalme zeevaart, viel door de kajuit heen. Ik gooide de jas van Peter alvast naar boven. Peter stond te sturen in de stromende regen. Gekleed in zeilbroek en -jas nam ik het stuurwiel over zodat Peter het grootzeil kon laten zakken en ik werd overweldigd door de harde wind en de plotselinge wilde golfslag. Toen ik voelde dat ik het schip onder controle had, gierde de adrenaline door mijn lijf, en ik schreeuwde: Ik lééf!!! Daarbij kort de handen hoog in de lucht stekend.
Moeilijk om te vertrekken.
De beslissing om te “vertrekken” was allang door Peter genomen, maar een datum had hij nog niet vastgezet. Door onze relatie zag hij dat werkelijkheid worden. Hij was al gepensioneerd, maar nog als ZZP-er werkzaam. Daardoor kon hij investeren in de boot: hem klaar maken voor de wereldreis.
Ik was gescheiden en bouwde een nieuwe toekomst op, die nog heel onzeker leek. Ik woonde op kamers, had veel spullen achtergelaten in het huis waar ik 25 jaar had gewoond en waar de zoons zijn opgegroeid en moest met weinig opnieuw beginnen, ook met weinig betaald werk. Achteraf gezien is de beslissing om op de boot te stappen niet zo moeilijk geweest, want ik was al flink onthecht. Ik had geen binding meer met “spullen”, met de buurt of met een huis. Ook leefde ik een geheel ander sociaal leven, waarbij sommige vrienden niet meer in beeld kwamen. Het enige bindende waren de kinderen. Al zijn ze volwassen en kunnen we op elk moment contact met elkaar hebben, je mist ze toch....hun nabijheid hun liefde, hun lach, hun stem. Op de dag van vertrek was het behoorlijk moeilijk om hen wuivend te zien staan op de kade…..
Vrouwelijkheid op een mannenboot.
Ik heb in die 2 jaar en 8 maanden met vrouwen gesproken die minder enthousiast waren om te vertrekken, maar die dat deden, want: ,,het is zijn ding”. Het alternatief is thuis zitten, dus ze gaan mee. Het is me opgevallen, dat de zeilman niet ziet, dat de vrouw veel meer comfort aan boord wil dan hij vermoedt. Verwarming, een goed bed, lakens en handdoeken genoeg, mooie kleding om jezelf schoon en vrouw te voelen na een dag reizen. Als het varen dan ook nog saai gaat worden, de balans van varen en aan wal liggen er voor haar niet meer is, en er zich te vaak slechte zeeën voordoen dan heb je alle ingrediënten bij elkaar, die haar naar huis doet verlangen. Op den duur wreekt zich dat misschien. Vrouwen missen thuis, hun “dingen” en dingen doen van thuis.
Ik kan alleen maar zeggen: meid, doe tenminste 1 paar hoge hakken in de kast, een mooie jurk, ondergoed en parels om je af en toe weer eens vrouw te voelen. Draag je dat niet, dan is het ordenen van je kast alweer genoeg om je een beetje het besef te geven dat die wereld ook nog steeds bestaat, na al het “afzien”.
Ondertussen heb ik gewoon al mijn wufte dingen binnen handbereik, draait de was in een spiksplinternieuwe wasmachine en maken we cappuccino’s met het Nespresso apparaat.
Je kan je natuurlijk ook de vraag stellen of je je haar wel moet blijven verven, want wie ziet dat? Uitgaan doe je zelden. Iedereen moet dat voor zichzelf beslissen. Ik kom op reis steeds meer zeilmeisjes van 60+ tegen, die hun haar laten uitgroeien en omdenken: je verwaarloost jezelf niet door je haar niet meer te verven, nee, je kan je weer identificeren met je hippietijd. Ikzelf vind het nog elke dag belangrijk om blond in de spiegel te kijken en mezelf te kunnen herkennen. De kapper heeft mij een flinke voorraad haarverf meegegeven.
Ik heb wel degelijk mooie spullen meegenomen op de boot en pumps in de kast, chique jurken in plastic aan de muur hangen, en make-up in alle soorten om volledig mondain een metropool binnen te kunnen lopen. De Mallorca parels om mijn nek, de Chanel achter mijn oren en zilveren schoenen aan mijn voeten. Het vrouwelijk kunnen zijn op de boot is een groot goed. Ik kan me soms ook terugtrekken in de slaapkamer en mijn kleine kledingkast ordenen en net als thuis de bloesjes eruit halen die ik die week wil dragen. Ik moest laatst weer een panty aandoen en zocht mijn kanten BH en ik kreeg meteen een flashback: oja, zo leefde ik elke dag, het was een beetje vreemd maar wel weer lekker voor een moment.
Comfort.
We gingen gewoon met het getij: go with the flow en we deden kleine stukken langs de kusten van België en Frankrijk, ten eerste om veel te zien, en bijv. te fietsen over de krijtrotsen. Ten tweede om mij langzaam te laten inslingeren en te laten wennen aan de conditie van de zee, het effect van de wind, de veiligheid van de boot. Alles, om het zo prettig mogelijk te laten zijn. Ik heb vaak vanuit mijn kuipstoeltje Peter geobserveerd en kreeg steeds weer de bevestiging dat hij een verantwoordelijke kapitein is, die er alles aan doet om mij op mijn gemak te stellen, een veilig gevoel te geven en die geen risico’s neemt.We hebben steeds afgesproken dat we het zoveel mogelijk naar ons zin willen hebben.
Comfort is het Skadi-gevoel. Na een tocht begin ik meteen met opruimen en de vloer schoonmaken om de boot een transformatie te geven van schip naar huis. Ik denk nu ook, dat je niet maanden door kunt varen zonder gemak. Een groot goed is dat je je eigen huis bij je hebt en toch de wereld kunt bereizen.
Gemak bestaat ook uit huishoudelijke apparatuur. Ik was er helemaal “klaar mee” om met tassen wasgoed naar wasruimtes in havens te lopen, als ze er überhaupt zijn, en uren bezig te zijn om alles schoon te krijgen. Toen we in Albufeira 300 meter de heuvel op moesten om de was weg te brengen, besloten we een wasmachine te installeren. Ik herinner me dat we dat van anderen ooit een belachelijke aanschaf vonden en nu vinden we dat een der beste aankopen ooit.
Ik kan helemaal gelukkig worden van het kruidenreksysteem in de keuken, waardoor je geen kastje meer overhoop hoeft te halen om iets te zoeken. Leve de Nespresso! Je moet immers "gewoon" een cappuccino kunnnen maken! Om maar niet te spreken van mijn kaptafel, met enorme spiegel, die omgetoverd kan worden in bureau. Peter heeft ongemerkt een geweldige vooruitblik gehad toen hij de boot liet bouwen en ik geniet tevens van elke aanpassing die we zelf gedaan hebben.
Comfort betekent ook rust en rust in je hoofd. Ik denk dat je niet kunt blijven reizen zonder even stil te staan, letterlijk en figuurlijk. Om terug te kijken, in jezelf te kijken en vooruit te kijken. Je wordt een seizoen lang overladen met indrukken. Een pas op de plaats is een mooi moment om die te verwerken. Je komt hoe langer hoe meer zeilers tegen, die stil houden om even terug naar huis te gaan, met de kinderen samen te zijn, of afwisseling te geven aan hun reis d.m.v. een ski- of korte zomervakantie, of wat geld willen bijverdienen door geheel ander werk te doen dan zij ooit gedaan hebben. Het onderbreekt de reis en je krijgt nieuwe energie om een nieuwe horizon te ontdekken.
Katten....Doen!
Toen ik bij Peter over de vloer kwam kreeg Odin aan mij een rivaal. Ik heb een jaar lang geprobeerd katten te begrijpen ofwel te straffen. Ik heb ieder weekend dat ik daar was, de markeerplekken, van urinesproeien, in huis schoongemaakt en dat waren er telkens zoveel, dat ik het niet meer zag zitten ze mee te nemen op de boot. Uiteindelijk heb ik een compromis gesloten met Peter (en de katten). We zouden aankijken hoe het zou gaan en als het een ramp zou worden, dan zouden Leo en Thea de katten in huis nemen. Ik maakte me er veel zorgen over.
Vanaf de eerste dag op de boot was het sproeien afgelopen. De hiërarchie was omgedraaid. We hebben veel geïnvesteerd om de katten een goed boot-leven te geven. Peter heeft het voor mij en de katten zeer prettig gemaakt. Tijdens het varen houden we veel rekening met de beestjes. We geven hen aandacht en leggen hen op de beste plek in de kajuit of in hun mand onder de buiskap. Ze krijgen een homeopathisch kalmeringsmiddel. Freija heeft dit nu niet meer nodig. Odin heeft veel moeite met het opnieuw varen na overwinteren of een week stilliggen en gaat schuimbekken. Erg zielig. Peter neemt hem dan veel op schoot, tot het beter gaat. We beseffen nu dat we de pilletjes al 2 weken van te voren moeten gaan geven om enigszins te helpen.
Alle aandacht voor de katten en elkaar, heeft ervoor gezorgd, dat ons vertrek een succes is geworden. We zullen proberen op deze manier met de katten te blijven varen, ook naar de “overkant”. En ook dan geldt: als het niet gaat, mogen de katten naar Leo en Thea. Ik zie vooralsnog geen reden waarom we ze niet zouden meenemen. Het zijn echte zeekatten geworden en in de havens zijn ze speels en gelukkig en de regels die we hun hebben aangeleerd werken goed en ze voelen zich daar goed bij. Ze gehoorzamen en kennen hun grenzen. Soms moeten we hen een GPS omdoen, wanneer ze te heldhaftig worden en ver weg lopen. Katten zijn een troost en geven gezelligheid.
Er zijn natuurlijk veel kattenharen (ook van Peter en mij ) maar die blijven plakken aan de deurmat die we afborstelen. We doen elke ochtend de vloer met een natte tissue. Hun slaapkleedjes gooien we elke maand in een droger en die komen er haarloos uit. De kattenbak staat onder de navigatietafel en bevat een nieuw (duur maar zeer zuinig) grit dat geuren optimaal neutraliseert. We scheppen hem minimaal 1 x per dag uit. Dit grit en speciaal Siamezenvoedsel is in heel Europa te krijgen.
Vaartechnieken.
Gebleken is dat, je vaarbewijs halen niet voldoende is om te kunnen varen. Tijdens de reis leerde ik om de horizon af te speuren naar vrachtschepen en Ferry’s en in combinatie met de Plotter in te schatten wanneer ze ons zouden bereiken. Ook ging ik op de havenlichten letten, op verzanding en op meerdere inkomende boten. Ik begon echte kardinalen te spotten, allereerst op de Plotter en later in zee. Ik keek steeds naar de zeilen en spoedig kwam het moment dat ik als eerste zei: volgens mij staat het zeil niet goed. Ik blijk gevoel voor sturen te hebben, met oploeven en verlijeren, maar meesurfen heb ik nog steeds niet door en dat vind ik een van de mooiste technieken om te gebruiken.
Angsten
Met harde halve wind ben ik wel eens bang. De boot kan het goed hebben, maar ik krijg constant het gevoel, dat ik overboord zal slaan. Als ik aangelijnd ben, geeft dat vertrouwen maar ik ga wel aan de hoge kant zitten. Op de tocht langs Cabo Vicente kon ik alleen nog maar “ondergaan” en wachten tot het over was, tot we in de Marina van Lagos zouden aankomen. Het leek steeds 2 mijl vooruit, 1 mijl achteruit. We leken de vuurtoren nooit voorbij te komen, hij was constant in zicht. Ik rolde van de kuipbank af en moest me uren vasthouden, met rechterhand aan de boot, met linkerhand aan de reddingslijn en ik rolde heen en weer, soms van de bank af. Ik heb aldoor bij elke enorme roller gekreund, misselijk en angstig.
Ik ben nooit bang in een haven wanneer er 9 Bft. staat. De boot wordt door Peter met veel lijnen en mooringlijnen vastgelegd en de Marinero’s komen bijna altijd inspecteren en helpen. Ik heb nog geen ankersituatie meegemaakt met extreem veel wind, omdat we dat altijd proberen voor te zijn door een haven op te zoeken. Hier in Europa kan dat meestal. Over het algemeen heb ik niet zoveel angst. Ik vind situaties niet prettig maar ik ben niet bang. Ik ben wel bang voor het onbekende zoals storm op zee of schipbreuk n.a.v. een lek of aanvaring. Of : wat doe ik als Peter plotseling dood neervalt?! Er zijn genoeg spookverhalen en eigenlijk moet je jezelf gewoon niet gek maken. Ik vraag ook regelmatig aan Peter wat ik moet doen als het zou gebeuren.
Uitdaging
Op je 57ste een nieuwe relatie aangaan is sowieso een uitdaging. Maar het bewijs dat er altijd een dekseltje op een potje past is geleverd. We kunnen ontzettend goed met elkaar overweg. Samen in een kleine ruimte is in elk geval geen lastige uitdaging. En ik denk dat die niet gaat komen ook. Ik heb een heel andere relatie dan ooit voorheen, met een man die zich moeiteloos lijkt in te zetten voor zijn partner, op zee en op het land.
Een uitdaging blijft altijd het reizen en het varen. Het vooruit plannen voor zover dat mogelijk is en het weer in de gaten houden. Onderhoud aan de boot hebben wij een maal per jaar, grote reparaties hebben wij niet. Daardoor wordt het reizen veel makkelijker. Wat voor anderen een uitdaging is met een oude boot, geldt voor ons niet.
Onze voorgenomen duur van de reis is wel een uitdaging. Ik vraag me wel eens af hoe lang ik het leuk zal blijven vinden. Maar het is deels afhankelijk van de inzet van Peter om het varen gerieflijk te houden en het comfort van het leven aan boord te handhaven.
Natuurlijk zie ik de oceaan oversteken als een uitdaging. Maar eigenlijk is de Med varen net zo’n onderneming, echter omdat ik er nu zelf een seizoen op heb zitten, en Med-ervaren ben, schakeer ik het niet meer onder “beproeving”. Ik kan wel zeggen dat het in het algemeen een uitdaging is voor iedereen die hem bevaart, omdat er zich veel ongekende situaties voordoen, vanwege de wispelturigheid van het weer hier en de geologische kenmerken van het landschap, ook onder water.
Technisch gezien is het een uitdaging om net als Peter gebruik te kunnen maken van de van achter inkomende golf en te surfen. Ook zelfstandig te bepalen wanneer en welk zeil te hijsen, alhoewel ik zie dat ik daar wel beter in word. Route uitzetten kan ik goed maar ik wil hem eerst op de IPad plaatsen om het beste beeld te krijgen van de kust. We zijn samen tot de ontdekking gekomen dat we in de Med nog beter moeten letten op onderzeese bergtoppen, die 2000 meter oprijzen tot 40 meter onder de zeespiegel. Ook ontdekten wij richels met hoogteverschillen van enkele honderden meters. Dit leidt minstens tot onverwachte stromingen en rare golfbewegingen.
Het is een kunst om lang en zuinig met 400 liter water te leven en we hebben dat een paar keer uitgeprobeerd tijdens ankeren. Ik ben zeer gemotiveerd om uit te zoeken wat het meeste water kost en daarop te besparen. Ook om plastic afval zo min mogelijk te hoeven bewaren. Pas aan boord zie je hoeveel producten je dagelijks koopt met onnodige verpakking, die je thuis onnadenkend in de afvalbak gooit. Op een boot kan je het niet kwijt. Kortom: milieubewust leven op een boot is een “must” en een uitdaging.
Realisatie.
Grootste realisatie is toch wel, hoe ik mij staande houd op zee. Ik ben zelden echt misselijk. Als ik dat ben, is dat het resultaat van domweg de kajuit binnen gaan en daar langer vertoeven dan wijs is, tijdens een vervelende zee.
Een tweede realisatie is het feit, dat je maar zo weinig nodig hebt om gelukkig te zijn: zon, zee, mooie landschappen, de schelpen en zeediertjes die je vindt. Dolfijnen spotten en van de mooie zonsopgangen en -ondergangen genieten. Geen snuisterijen meer hebben en kasten vol kleding, geen tv kijken, niet winkelen om te hebben. Geen status meer voelen of verlangen. In plaats van de stadse vrouw die een kast vol schoenen had, kasten vol met kleding, -tig jassen aan de kapstok had hangen, vaak uitging, elke dag juwelen omdeed, regelmatig ging winkelen, ben ik nu al blij met een zee-egel die Peter vindt, of de soms slechts de warme zeillaarzen, waar ik prettig op loop.
Een andere realisatie is, dat andere zeilvrouwen blijken dezelfde ervaringen te hebben en dat ik dus niet de enige ben. Dat ze allemaal angst hebben om onbekende moeilijkheden te overwinnen. Soms zijn er vrouwen die naar me opkijken en vragen: doe jij dát!? En ik realiseer me dat ik heldhaftig ben, terwijl ik mezelf onderschatte. In sommige gevallen “doe” ik het zelfs beter. Ik heb opgekeken naar vrouwen die de oceaan oversteken, maar de Med varen is ook een lastige onderneming, met behoorlijk nare golven op zijn tijd. Veel vrouwen blijken “in te vliegen”, en laten hun partner de boot overvaren op lastige of lange trajecten. Ik begin te beseffen, dat, wat ik doe, behoorlijk stoer is.
Wat valt er op tijdens de reis?
Het valt op hoe vriendelijk iedereen is en hoe hulpvaardig men is. Dat zeilers allemaal dezelfde eigenschap hebben, namelijk positief denken en niet kleingeestig zijn. Dat ze nooit iets afraden maar altijd enthousiast worden wanneer jij je verhaal doet en er nog een schepje bovenop doen, door je aan te raden, om in je wensen nog verder te gaan. Er is geen afgunst en iedereen is gelijkgezind.
Ook blijk je je enorm snel te ontwikkelen. Je maakt een transformatie door en die valt pas op wanneer je terug bent in eigen land in eigen maatschappij. Je ziet dat je medelanders zich ook hebben ontwikkeld maar in een andere richting en er zijn veranderingen op veel gebieden in de samenleving. Terug op de boot besef je dan, dat je een tijdsprong hebt gemaakt. Je bent in een geheel andere dimensie terecht gekomen.
De mooiste kusten dusverre….
Ik kies: Bretagne, Noord Spanje, Balearen, Herradura, Sardinië- Golfo di Orosei, Campania. Ik zou ze allemaal nog eens willen bevaren of er met de auto willen rijden.
Wat maakt het het waard…
Het besef van tijdloosheid. De vrijheid eigen keuzes te maken en niet de verplichting meer te hebben om aan de wensen of opdrachten van anderen te moeten voldoen.
Ik voel me bevrijd van de druk die westerse vrouwen ondergaan om te presteren en ambiëren. Om dit niet meer te hoeven voelen of ondergaan, maakt het reizen ten volle waard.
De emancipatie heeft ons gebrandmerkt en we beseffen het niet. Het is een tweede natuur geworden om persé zelfstandig te willen zijn, ook als het niet hoeft. Je leven zou er veel stresslozer op worden wanneer je een stap terug zou doen of wanneer je partner je aanbiedt een deel van je zorgen over te nemen en je daar aan toegeeft. Stoppen met werken en met hem vertrekken? Een stemmetje in ons zegt echter dat we dan niets hebben om op terug te vallen wanneer het fout gaat. En stiekum weten we dat het fout kan gaan omdat we zelf misschien de beslissing nemen om de relatie te stoppen. Want we hebben de zelfstandgheid altijd gehad om dat te kunnen doen.
Ook ben ik bevrijd van de competitie. Op werk zowel als in the dagelijks leven. Elke dag van ons leven verkeren we in wedijver: vrouwen staan op, keuren zichzelf en geven zich het image door make-up, kleding en houding om zich te manifesteren in de maatschappij, op straat, op het werk. Onbewust leef je elke dag zo, onbewust ga je zo ook boodschappen doen en schat je in wie je om je heen hebt in een winkel; ga je naar je werk en zie je er net iets beter uit dan je collega. Je bent net een beetje meer waard met een mooie auto, een succesvolle partner, een mooi huis, geld, mooie vakanties, een grote boot. Het grappige is trouwens dat wij, die een boot hebben, op reis helemaal geen competitie meer voelen. Iedereen leeft zijn bootleven zoals hij zelf wil en dat is prima. Thuis heerst een maatschappij van hebben en kijk mij eens. Ik ben het keurslijf kwijt en het voelt geweldig. De maatschappij kan niet meer van mij verlangen mij op een bepaalde manier te moeten gedragen. Ik “moet” niks meer. Wanneer ik even terug ben in Nederland, voel ik die atmosfeer meteen en ik verbaas me erover dat het een natuur is geworden. Omdat ikzelf vrouw ben, valt me dat het eerst op bij vrouwen. Een valkuil voor een burn-out en het is iets “dat je pas ziet als je het doorhebt”!
Een raad voor onervaren zeilvrouwen
Peter en ik hebben beide een stilzwijgend veto. Anders zou ik niet meegaan. Dat betekent dat we nergens heen gaan of op welke manier ook zeilen als het ons tegenstaat. Daarbij speelt het welzijn van de katten ook een rol.
Ik zoek daarbij wel mijn grenzen maar we bespreken alles, ook aanpassingen op de reis en op de boot. Dat betekent ook dat Peter er alles aan doet om het voor elkaar zo comfortabel mogelijk te maken op reis. Dat heeft betrekking op veel condities om te vertrekken, zoals weersgesteldheid en zee.
Richt samen de boot vooral zo in, dat je je er thuis voelt, dat je ruimte hebt wanneer je ruimte wenst, dat je water, verwarming/airco en een goede slaapgelegenheid hebt, dat je kleren en schoenen mee kunt nemen, heerlijk kunt douchen en tutten, kortom vrouw kunt blijven. En tegen de zeilmannen zou ik zeggen: doe er alles aan. Doe concessies, maak haar blij. Laat haar geen oceaanoversteek doen als zij persé niet wil. Maar zoek een oplossing om het voor beiden aantrekkelijk te houden. Wees vooral liefdevol en onzelfzuchtig en ga niet varen zoals je met mannen vaart, maar maak het, wanneer mogelijk, aangenaam.
“Vertrekken vergt geen moed…..achterlaten wel…..!”
Reacties
Annelies,
helemaal top geschreven je stelt je kwetsbaar op maar dat siert je en het is gewoon waar. Maar ik ken nog een "Peter" maar die heet anders.
Het ga jullie goed en nog heel veel mijlen samen.
We gaan elkaar vast nog zien.
Groetjes van ons en x
Ad— Ad21-01-2017 15:57
Annelies,
Dit is fantastisch geschreven, boeiend, inspirerend, eerlijk en educatief.
Hier gaan veel toekomstige "zeilersvrouwen" steun en vertrouwen in vinden en zeilermannen nuttig advies.
Proficiat— Tony10-01-2017 09:59